Γενικά για αρθροπλαστική ώμου

Αρθροπλαστική ώμου καλείται η επέμβαση που εφαρμόζεται στην άρθρωση του ώμου, όπου τοποθετούνται ειδικά αρθρωτά υλικά. Σκοπός της είναι να διορθώσει φθορές που δημιουργήθηκαν με την πάροδο του χρόνου, λόγω κάποιας ασθένειας (συνήθως οστεοαρθρίτιδα), ή εξαιτίας κάποιου προηγούμενου τραυματισμού.

Κατά την εκτέλεση μιας αρθροπλαστικής ώμου αντικαθίσταται μερικώς ή ολικώς η άρθρωση από ειδικά εμφυτεύματα τιτανίου και πολυαιθυλενίου.

Τι είναι ο αρθρικός χόνδρος

Ο αρθρικός χόνδρος είναι ένας μαλακός ιστός, που καλύπτει τις αρθρικές επιφάνειες. Η λειτουργία του είναι να προστατεύει τα κόκκαλα που αποτελούν την άρθρωση από τη μεταξύ τους τριβή, κατά την εκτέλεση των κινήσεων.

Με την πάροδο του χρόνου, ή εξαιτίας κάποιου τραυματισμού, ο αρθρικός χόνδρος υφίσταται βλάβη. Λόγω της φύσης του συγκεκριμένου ιστού, που δεν διαθέτει ικανή αιμάτωση, ο χόνδρος δεν έχει τη δυνατότητα αυτό-αποκατάστασης, συνεπώς η βλάβη παραμένει.

Η εκφύλιση του αρθρικού χόνδρου είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας της πρωτογενούς ή εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας. Αρχικά ο χόνδρος λεπταίνει, διασπάται και σε τελικό στάδιο καταλήγει σε ολική απώλειά του. Σε αυτήν την περίπτωση, τα υποκείμενα οστά χάνουν την προστασία του χόνδρου, με αποτέλεσμα κατά τη διεκπεραίωση κινήσεων να τρίβονται μεταξύ τους. Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια επίπονη νόσος, η οποία δυσχεραίνει την εκτέλεση απλών καθημερινών κινήσεων του ώμου, και κατ’ επέκταση του άνω άκρου.

Είδη αρθροπλαστικής ώμου

Υπάρχουν τέσσερα βασικά είδη αρθροπλαστικής ώμου, ανάλογα με την έκταση και το είδος της βλάβης που έχει υποστεί η άρθρωση.

Αρθροπλαστική επιφάνειας ώμου
Αναδιαμορφώνεται από τον ορθοπεδικό χειρουργό η επιφάνεια του κατεστραμμένου χόνδρου. Τοποθετείται μόνο ένα μεταλλικό ημισφαιρικό εμφύτευμα στην επιφάνεια της βραχιονίου κεφαλής. Η αρθροπλαστική επιφάνειας ώμου εκτελείται συνήθως σε νέους ασθενείς χωρίς σημαντική βλάβη της ωμογλήνης. Δεν αποτελεί κατάλληλη επέμβαση για όλες τις περιπτώσεις ασθενών και διενεργείται έπειτα από συζήτηση και αξιολόγηση της κατάστασης με τον ορθοπεδικό χειρουργό.

Ημιολική αρθροπλαστική ώμου
Αποτελεί το συχνότερο τύπο αρθροπλαστικής ώμου, έπειτα από κάταγμα της κεφαλής του βραχιονίου, όπου δεν μπορεί να γίνει οστεοσύνθεση. Κατά την επέμβαση αφαιρείται η κεφαλή του βραχιονίου και αντικαθίσταται από ημισφαιρική πρόθεση που ενώνεται με μεταλλική, η οποία τοποθετείται μέσα στον αυλό του βραχιονίου.

Ολική αρθροπλαστική ώμου
Κατά τη συγκεκριμένη επέμβαση γίνεται ολική αντικατάσταση της κεφαλής του βραχιονίου καθώς και της ωμογλήνης της ωμοπλάτης. Χρησιμοποιούνται ειδικά μεταλλικά εμφυτεύματα, με σκοπό τη συνολική δημιουργία νέας άρθρωσης. Με αυτόν τον τρόπο αποκαθίσταται η λειτουργικότητα της άρθρωσης, και εξαλείφεται ο πόνος λόγω της τριβής των οστών που συμμετέχουν στις κινήσεις. Πραγματοποιείται συνήθως σε ασθενείς που πάσχουν από εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα, ή ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου
Είναι μια ειδική μορφή αρθροπλαστικής. Εφαρμόζεται σε περιπτώσεις ασθενών, που έχουν υποστεί μη επανορθώσιμη ρήξη στροφικού πετάλου, ενώ ταυτοχρόνως πάσχουν από αρθρίτιδα. Γίνεται αναστροφή των επιφανειών σε σχέση με την κλασική ολική αρθροπλαστική. Σκοπός είναι η νέα άρθρωση που θα δημιουργηθεί να είναι πλήρως λειτουργική, χωρίς απαραίτητα τη βοήθεια των μυών του στροφικού πέταλου, με χρήση μόνο του δελτοειδούς για τη λειτουργία της απαγωγής.

Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από το είδος της διαδικασίας που έχει αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί, καθώς και από την έκταση της βλάβης.

Προετοιμασία της επέμβασης και διάρκεια αποκατάστασης
Το χρονικό διάστημα πριν την επέμβαση γίνεται ο απαραίτητος προεγχειρητικός έλεγχος με ειδικές εξετάσεις που υποδεικνύει ο χειρουργός, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Η διάρκεια παραμονής του ασθενούς στο νοσοκομείο μετά την πραγματοποίηση της επέμβασης είναι 1-2 ημέρες.

Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, σκόπιμο είναι να ακολουθήσει ο ασθενής κάποιο πρόγραμμα αποκατάστασης που θα του υποδείξει ο ορθοπεδικός, με φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις. Αυτό το πρόγραμμα θα «εκπαιδεύσει» εκ νέου την ωμική ζώνη, ώστε να μπορεί να εκτελεί και πάλι όλο το εύρος των κινήσεων. Προοδευτικά ο ασθενής μεταβαίνει από την πραγματοποίηση των καθημερινών δραστηριοτήτων στην ικανότητα πραγματοποίησης πιο έντονων αθλητικών δραστηριοτήτων, πάντα υπό την καθοδήγηση του ορθοπεδικού.

Αποτελεσματικότητα της επέμβασης.
Πρόκειται για επέμβαση με υψηλό ποσοστό επιτυχίας. Η ανακούφιση από τον πόνο είναι άμεση και αποκαθίσταται το σύνολο σχεδόν των κινήσεων του ώμου.