Τι είναι το Σύνδρομο του Καρπιαίου Σωλήνα;
Το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα είναι παγκοσμίως η συχνότερη παγίδευση περιφερικού νεύρου. Το μέσο νεύρο εισέρχεται στην άκρα χείρα υπό τον εγκάρσιο σύνδεσμο, μέσω του καρπιαίου σωλήνα. Μέσα στον περιορισμένου χώρουοστεο-ινώδη αυτόν σωλήνα, το μέσο νεύρο πορεύεται μαζί με 9 καμπτήρες τένοντες των μυών του αντιβραχίου. Εκεί μπορεί να συμπιεστεί από πολλαπλά αίτια. Εξερχόμενο από τον καρπιαίο σωλήνα διχάζεται σε έσω, έξω κλάδο και έναν παλίνδρομο κινητικό κλάδο. Κινητικά, στην άκρα χείρα οι κλάδοι αυτοί νευρώνουν τους μυς του θέναρος. Αισθητικά νευρώνουν την παλαμιαία επιφάνεια των 31/2 πρώτων (κερκιδικών) δακτύλων καθώς και τη ραχιαία επιφάνεια των ονυχοφόρων φαλαγγών τους.

Ο μηχανισμός εμφάνισης του συνδρόμου σχετίζεται με κάθετι μπορεί να προκαλέσει την συμπίεση του νεύρου μέσα στον σωλήνα. Στους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα ανήκουν:

• Τραύμα: κατάγματα ή εξαρθρήματα του καρπού
• Ανατομικές παραλλαγές: Άτομα με μικρότερου εύρους αυλό, είναι πιθανότερο να εμφανίσουν το σύνδρομο.
• Φλεγμονώδεις συστηματικές παθήσεις: Ρευματοειδής αρθρίτιδα και αμυλοείδωση.
• Μεταβολικά νοσήματα: Σακχαρώδης διαβήτης λόγω της νευροπάθειας του προκαλεί.
• Φύλο: Το σύνδρομο εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες.
• Ενδοκρινικά νοσήματα: Ακρομεγαλία και υποθυρεοειδισμός.
• Αλλαγές της κατανομής των σωματικών υγρών: Ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί την εμφάνιση του συνδρόμου λόγω μυξοιδήματος. Kαταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη (συνήθως υποχωρεί αυτόματα μετά την εγκυμοσύνη), η εμμηνόπαυση, η νεφρική ανεπάρκεια και το λεμφοίδημα σχετίζονται επίσης με την εμφάνιση του συνδρόμου.
• Φάρμακα: Η αναστραζόλη, φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, σχετίζεται με την εμφάνιση του συνδρόμου.
• Εργασία: Χειρονακτικές εργασίες με συχνή καταπόνηση του καρπού και επανειλημμένες κινήσεις κάμψης του καρπού, έχουν συσχετιστεί με αυξημένα ποσοστά εμφάνισης του συνδρόμου.
• Νεοπλάσματα: συχνότερα γάγγλια και λιπώματα που προκαλούν πιεστικά φαινόμενα.
• Άλλα αίτια: Παχυσαρκία, Ιδιοπαθή, κάπνισμα

Κλινική εικόνα
Τυπικά αφορά γυναίκες στην 4η με 5η δεκαετία, που αναφέρουν δυσαισθησίες όπως μουδιάσματα, μυρμηγκίασματα και αίσθημα τσιμπήματος βελόνας στην παλαμιαία επιφάνεια των 31/2 δακτύλων που νευρώνει το μέσο νεύρο. Αυτά συνήθως εμφανίζονται με την κόπωση κατά τη διάρκεια χειρονακτικών εργασιών ή κατά τη διάρκεια του ύπνου και τις αφυπνίζει. Τα συμπτώματα ανακουφίζονται με τίναγμα των χεριών επαναλαμβανόμενα αλλά με την πάροδο του χρόνου εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο και διαρκούν περισσότερη ώρα. Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις εμφανίζονται και τα κινητικά συμπτώματα με χαρακτηριστική την αδυναμία συγκράτησης αντικειμένων (όπως ποτηριών, μολυβιών) και την αναφορά συχνών πτώσεων των αντικειμένων από τα χέρια τους. Τέλος εμφανίζεται στα τελικά στάδια, μη αναστρέψιμη ατροφία των μυών του θέναρος(Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Σοβαρή ατροφία των μυών του θέναρος σε ασθενή με προχωρημένο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα.

Διάγνωση Συνδρόμου του Καρπιαίου Σωλήνα
Κατά την κλινική εξέταση συνήθως υπάρχει θετικό σημείο Tinel, δηλαδή επίκρουση επί του εγκαρσίου συνδέσμου που προκαλεί ένα αίσθημα διαπεραστικού ρεύματος στην πορεία του μέσου νεύρου.Το Phalen’stestείναι επίσης ένα χρήσιμο κλινικό τεστ. Σε αυτό, ο εξεταστής ζητά από την ασθενή να πραγματοποιήσει κάμψη αγκώνα και καρπού ταυτόχρονα και να διατηρήσει αυτή τη θέση για λίγα λεπτά. Αναπαραγωγή αυτών των συμπτωμάτων στο πρώτο λεπτό αξιολογείται ως θετική δοκιμασία. Όσο πιο σύντομα αναπαραχθούν τα συμπτώματα, τόσο χειρότερη η πρόγνωση. Αν και η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κλινική εικόνα και εξέταση, ο ηλεκτροφυσιολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος.Το ηλεκτρομυογράφημα(EMG), και η νευρική ταχύτητα αγωγής (NCV) είναι σημαντικά εργαλεία για την αξιολόγηση του επιπέδου και του σταδίου της διαταραχής. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος επίσης, από κάποιον έμπειρο εξεταστή, είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την διάγνωση του προβλήματος.

Θεραπεία Συνδρόμου του Καρπιαίου Σωλήνα
Η θεραπεία που μπορεί να συσταθεί για τα αρχικά στάδια του συνδρόμου είναι συντηρητική και περιλαμβάνει εκπαίδευση των ασθενών όπως αποφυγή των δραστηριοτήτων που προκαλούν τα συμπτώματα και την δημιουργία πιο εργονομικού περιβάλλοντος εργασίας. Η έγχυση υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, τοπικάεντός του καρπιαίου σωλήνα, κορτικοστεροειδών (μεθυλ-πρεδνιζολόνη 40mg) βελτιώνει βραχυπρόθεσμα τα συμπτώματα σε σημαντικό βαθμό και καθυστερεί την χειρουργική αντιμετώπιση έως και 1 έτος. Επιπλέον η σταθεροποίηση της άρθρωσης του καρπού με ελαστικούς νάρθηκες προκειμένου να μειωθούν οι κινήσεις που επιδεινώνουν τα συμπτώματα, είναι ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος. Τέλος η φυσικοθεραπεία και η εφαρμογή θεραπευτικών υπερήχων χρησιμοποιούνται στη συντηρητική προσέγγιση της θεραπείας.
Ωστόσο επειδή τα συμπτώματα είναι πιθανό να μην υποχωρούν με τη συντηρητική θεραπεία, οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται για πιθανή χειρουργική αντιμετώπιση. Η χειρουργική θεραπεία συστήνεται σε ασθενείς όπου τα συμπτώματα τους δεν υποχωρούν με τη συντηρητική θεραπεία ή που η διαταραχή είναι σε προχωρημένο στάδιο (ατροφία θέναρος, μυϊκή αδυναμία, συχνή νυχτερινή αφύπνιση, Phalen’stestσε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα). Αυτή περιλαμβάνει διάνοιξη του καρπιαίου σωλήνα και αποσυμπίεση του μέσου νεύρου, με διατομή του εγκάρσιου συνδέσμου. Η επέμβαση αυτή γίνεται με τοπική αναισθησία, με πολύ μικρή τομή(minimalinvasive), και ο ασθενής εξέρχεται αμέσως μετα την επέμβαση. Η αποκατάσταση είναι γρήγορη και ο ασθενής δύναται να επιστέψει στη δουλειά του μετα από 2-4 εβδομάδες (Εικόνα 2).

Εικόνα 2. Σχεδιασμός της χειρουργικής τομής (1-2 εκατοστά) για τηναποσυμπίεση του καρπιαίου σωλήνα.